Het cognitieve brein als een wand met kluisjes

  

Eerder sprak ik over het oudste deel van onze hersenen, dit bericht gaat over het nieuwste en buitenste deel, de neocortex. Dit deel van de hersenen verzorgen de cognitieve functies zoals probleemoplossen, beslissen, plannen, prioriteiten stellen. Het onderscheidt ons daarmee van de zoogdieren. Neuropsycholoog Jelle Jolles, de meest inspirerende spreker op de ResearchED van vandaag (30 jan '16) gebruikt voor het cognitieve brein de metafoor van een wand met kluisjes. Elk kluisje wordt gevuld met kennis, ervaringen en belevingen. 

Wij ouders en (volgens Jolles nog meer) leerkrachten hebben de belangrijke taak om stimulans en prikkel te leveren voor de rijping van het cognitieve brein van de jongere. De rol van school voor de vulling van de kluisjes is belangrijk. Het brein volgt namelijk wat de omgeving van de persoon vraagt. 

Daarmee ontstaat de noodzaak tot een onderwijs-verschuiving: From teaching to Learning. Waarbij wij de leerling zien als 'work in progress', wel tot na het 25e levensjaar!

Dat raam open tijdens het leren!

Al beslaan de menselijke hersenen slechts twee procent van het lichaamsvolume, ze gebruiken een tienvoud aan zuurstof vergeleken met de rest van het lichaam! Met deze kennis wordt het duidelijk dat voldoende frisse lucht in de kamer van je studerende puber erg belangrijk is. 

En verder, goed leren kun je niet onderuit gezakt of liggend op je bed. Probeer het maar eens. Dat gaat veel beter als je rechtop op een stoel zit. En dat komt weer doordat het bloed dan beter naar je hersenen stroomt en de zuurstof aanvoer dus ook beter is.

Dus alle klagende, bibberende pubers ten spijt...dat raam in het lokaal of op je kamer moét open! Zelfs als het buiten vriest.
Genadeloos zullen wij zijn.

Er schuilt een reptiel in elk van ons.

Miljoenen jaren geleden kropen de eerste visjes aan land en ontwikkelden tot reptielen, waaruit veel later de mens ontstond. Dit betekent dat wij nog steeds het brein van een reptiel bezitten. Niet gedacht he?

Dat oudste binnenste deel van onze hersenen bewaakt onze reflexen en overlevingsmechanismen (zoals vluchten en voortplanten ;-)). Als we iets vaak doen wordt dat in het reptielenbrein als reflex of gewoonte opgeslagen. Daardoor kun jij op de automatische piloot naar huis fietsen. Dat is fijn. Minder fijn is dat je slechte gewoontes niet makkelijk verandert. Schelden, drinken, roken, klagen: je had voorgenomen het niet meer te doen, maar een druk op jouw 'reptielen' knop en… je ziet jezelf vloekend, klagend, rokend en drinkend in de kroeg staan.
Het is de kunst om het reptiel in ons te leren kennen. En temmen lukt alleen als je die hagedis een andere gewoonte aanleert. Eentje die de slechte vervangt. Een betere, bij voorkeur.

(Volgende keer een stukje over de andere breinen, jazeker je hebt er wel drie)

Laat pubers slapen!

We weten allemaal dat in de puberteit de hormonen door het lijf razen. Maar wist je dat ook melatonine een hormoon is? En wel het hormoon dat ervoor zorgt dat we slaperig worden. Juist tijdens deze levensfase wordt melatonine steeds later afgegeven, waardoor pubers pas later op de avond moe worden! Combineer dat met het feit dat jongeren wel 9 uur slaap nodig hebben, om prikkels te verwerken. 

En dan snap je waarom je als docent soms de aanblik van gapende (of erger) leerlingen zult krijgen :-)

wink-emoticon